Nieuwsbrief 4 – Provinciaal Overleg Limburgse Cliëntraden

Beschut werk
Voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking is het niet eenvoudig een baan te vinden. Zeker wanneer er door hun beperking veel begeleiding en aanpassing van de werkplek nodig is. Het UWV bepaalt of iemand tot de doelgroep van beschut werk behoort.

Beschut werk moet mensen de zekerheid geven dat ze de begeleiding en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Dit kan bij regulier werk zijn of in een dienstverband bij de gemeente. Maar in werkelijkheid werkt beschut werk niet zoals het moet. Gemeenten moeten die werkplekken realiseren, maar lang niet iedere gemeente heeft dit op orde.

Zie voor meer informatie: In de media: ‘Onbeschut werkloos’ – Iederin

Programma ‘Stap voor Stap’ helpt mensen van dagbesteding naar beschut werk
Sommige mensen met dagbesteding willen graag doorgroeien naar bijvoorbeeld (beschut) werk, maar lopen tegen allerlei onzekerheden aan. Want wat zijn de financiële gevolgen voor zo’n overstap? En wat als het werk toch niet blijkt te passen, en het nodig is om een stapje terug te doen? Om deze onzekerheden weg te nemen, start Instituut Gak een tweede ronde binnen het landelijk programma Stap voor Stap: van dagbesteding naar (beschut) werk.

In dit programma kunnen aanbieders van dagbesteding en/of beschut werk een financiële bijdrage aanvragen. Dat geld moet gebruikt worden om deelnemers van dagbesteding te helpen aan een (beschutte) werkplek. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van Simpel Switchen, of door hen verder op te leiden, of werkplekken te creëren bij reguliere werkgevers. In alle projecten is het van belang dat de aanbieder ook een (tijdelijke) terugval goed organiseert.

Stap voor stap – Instituut Gak – Dagbesteding

Forse verhoging van het sociaal minimum is nodig
Het sociaal minimum is het bedrag dat iemand minimaal nodig heeft om van rond te komen en om mee te doen in de samenleving. Het is al langer bekend dat veel mensen met een inkomen rond het sociaal minimum moeilijk rond kunnen komen.

De Commissie Sociaal Minimum adviseert het kabinet om snel de volgende maatregelen te nemen:

• Verhoog het minimumloon, de bijstand en eventueel ook de huurtoeslag;
• Verhoog de kinderbijslag of het kindgebonden budget

Dit zijn belangrijke stappen, maar er is meer nodig. Na de zomer publiceert de Commissie Sociaal Minimum een tweede rapport. In dat rapport gaat de commissie in op het stelsel rondom het sociaal minimum. Dit moet voorspelbaarder en toegankelijker worden.

Zie voor meer informatie: Een zeker bestaan – Naar een toekomstbestendig stelsel van het sociaal minimum | Rapport | Rijksoverheid.nl

Vuist tegen armoede
Op Hetgaatovermij.org is de Landelijke Cliëntenraad een campagne gestart om zoveel mogelijk verhalen op te halen over mensen die niet meer rondkomen. Het kabinet mag dan gevallen zijn, Nederland moet wel door met het bestrijden van armoede. De verhalen gaan naar de leden van de Tweede Kamer die beslissen of bijvoorbeeld aanpak van armoede door moet gaan en niet op de plank moet blijven liggen totdat er een nieuw kabinet is.

Op social media verschijnen de komende weken berichten met een oproep om je verhaal te kunnen delen. Dat kan via een formulier maar ook door een filmpje op te nemen en via whatsapp in te sturen. Als mensen daar toestemming voor geven, delen we de filmpjes op de websites.

Zie voor meer informatie: #hetgaatovermij – Bestaanszekerheid | Hetgaatovermij | Laat je stem horen

11 september 2023 – Speciale armoede-uitzending Pakhuis de Zwijger

Om tafel voor betere arbeidsvoorwaarden
De bestaanszekerheid van medewerkers bij sociaal ontwikkelbedrijven staat nog altijd onder druk. De arbeidsvoorwaarden voor deze ‘werkende armen’ moeten echt beter. Op 20 juli 2023 vond een constructief gesprek plaats tussen VNG, Cedris, FVN en CNV.

De partijen spraken in een eerste verkennend gesprek over de cao Aan de Slag en de cao SW. Met als belangrijkste uitkomst: ze gaan formeel onderhandelen over nieuwe arbeidsvoorwaarden. De verwachting is dat deze gesprekken na de zomer zullen beginnen. Cedris is blij met dit resultaat. We maken ons al langere zorgen over de financiële positie van de medewerkers en de gesprekken bieden een opening om daarmee aan de slag te gaan.

Zie voor meer informatie: Om tafel voor betere arbeidsvoorwaarden – Cedris

Wetsvoorstel Eenmalige Energietoeslag naar de 2de Kamer
Het wetsvoorstel Energietoeslag 2023 van minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) is aangeboden aan de Tweede Kamer. De energietoeslag 2023 is, net als in 2022, bedoeld voor huishoudens met een inkomen op of net boven het sociaal minimum om hen te helpen de hogere energiekosten te betalen. Omdat de regering ziet dat ook studenten met hogere energiekosten worden geconfronteerd en dat er studenten zijn die daardoor mogelijk in financiële problemen komen is er in het wetsvoorstel ook een regeling opgenomen voor studenten. Zij ontvangen een eenmalige tegemoetkoming van 400 euro via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dit geldt voor studenten met zowel een uitwonende basisbeurs en daarnaast ook een aanvullende beurs.

Zie voor meer informatie: Wetsvoorstel Eenmalige Energietoeslag 2023 naar de Tweede Kamer | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl

81.117 extra banen gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking
Sinds 2013 zijn er in totaal 81.117 extra banen gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Dat is goed nieuws, want het is belangrijk om steeds meer mensen, met en zonder beperking, aan de slag te helpen bij een reguliere werkgever. In een Kamerbrief worden de laatste cijfers over de banenafspraak toegelicht.

Zie voor meer informatie: Kamerbrief Resultaten banenafspraak 2022 | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

Landgraaf wint opnieuw rechtszaak van ministerie
In 2015 is de Participatiewet ingevoerd. Door deze wet krijgen gemeenten van het ministerie budget (BUIG) voor de uitvoering van meerdere uitkeringen binnen de Participatiewet. Hieronder valt ook de bijstandsuitkering. Sinds de invoering van de wet kampt Landgraaf met tekorten op deze uitkeringen.

Landgraaf is het oneens met de manier waarop het budget wordt berekend en voert hiertegen sinds 2015 procedures. Nadat de rechter Landgraaf in 2021 al in het gelijk gesteld had voor de jaren 2015 en 2016, wint Landgraaf nu opnieuw een rechtszaak in hoger beroep van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Deze keer gaat het over de jaren 2017 tot en met 2020. Wat dit financieel voor Landgraaf betekent, zal pas later bekend worden.

Zie voor meer informatie: Landgraaf wint opnieuw rechtszaak van ministerie | Gemeente Landgraaf

70 miljoen voor scholing en begeleiding van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie
Minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen stelt 70 miljoen euro beschikbaar uit het Europees Sociaal Fonds (ESF+) voor scholing en begeleiding van mensen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Opleidings- en ontwikkelingsfondsen en sociale partners kunnen vanaf begin oktober aanvragen indienen.

De subsidie is bedoeld voor mensen die moeite hebben met het vinden of behouden van een baan. Het kan bijvoorbeeld gaan om werkzoekenden, statushouders en ontheemden uit Oekraïne, mensen zonder vervolgopleiding of mensen die een laag inkomen hebben uit werk. De projecten zijn gericht op het bieden van scholing en begeleiding. Daarnaast kunnen werkgevers subsidie krijgen voor de loonkosten als zij iemand uit de bijstand in dienst nemen en opleiden. Het geld mag ook gebruikt worden om mensen buiten hun werk te begeleiden, zoals bij wonen, zorgen, de financiën en lichamelijke en psychische gezondheid.

Zie voor meer informatie: ESF+ programma 2021-2027 van start | PNO Consultants

Internetconsultatie Participatiewet in Balans
Vorig jaar presenteerde minister Schouten voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen zowel het beleidsplan Participatiewet in Balans als de verdere uitwerking van de genoemde maatregelen.

Hiermee wil het kabinet concrete stappen zetten om niet de regels, maar de mens centraal te zetten en daarmee ervaren hardheden weg te nemen. Met als doel rechtszekerheid voor bijstandsgerechtigden te vergroten én om de professional voldoende ruimte te geven hen daarbij te helpen. Hieraan is gewerkt met gemeenten, andere professionals uit het vak en vanzelfsprekend bijstandsgerechtigden zelf. Het wetsvoorstel biedt een samenhangend pakket van ruim twintig maatregelen.

Hier volgen de reacties van Cedris en Divosa / Vng:

Internetconsultatie Participatiewet in Balans – reactie Cedris – Cedris

Participatiewet: fundamentele herziening nodig | Divosa

Nederland doet te weinig voor mensen in armoede, mensen met een slechte gezondheid en mensen die geen baan kunnen krijgen
Rapportage aan VN-comité over economische, sociale en culturele mensenrechten in Nederland

Nederland heeft het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (IVESCR) ondertekend. In dit verdrag staan economische en sociale mensenrechten. Denk bijvoorbeeld aan het recht op sociale zekerheid, het recht op gezondheid en het recht op arbeid.

Nederland maakt te weinig vooruitgang op het waarborgen van economische en sociale mensenrechten. Dat schrijft het College in zijn rapportage aan het VN-comité dat toeziet op de naleving van het mensenrechtenverdrag over deze rechten. Het College vraagt in zijn rapportage aandacht voor verschillende onderwerpen, zoals armoede, gezondheid en arbeid.

Wel ziet het College dat de Nederlandse overheid vaak al op het netvlies heeft dat verbetering op bepaalde onderwerpen nodig is en ook al verschillende plannen hiervoor maakt. Het College vindt dat de overheid bij deze plannen mensenrechten meer moet betrekken en de plannen ook concreter moet maken.

Zie voor meer informatie: Rapportage aan VN-comité over economische, sociale en culturele mensenrechten in Nederland | College voor de Rechten van de Mens

Vertrouwen vormt basis andere invulling bijstand
Wie in armoede leeft, ervaart vaak stress, gezondheidsklachten en mentale problemen. Amsterdam, Arnhem en Utrecht nemen het bijstandsbeleid onder de loep en kijken waar het anders kan.

Amsterdam trekt hiervoor samen op met Kansfonds en de Hogeschool van Amsterdam. Het onderzoek start halverwege 2024. Twee jaar lang krijgen 300 Amsterdamse gezinnen 150 euro netto per maand bovenop hun uitkering. Gezinnen uit de stadsdelen Nieuw-West, Noord en Zuidoost die een bijstandsuitkering hebben en tenminste één thuiswonend kind onder de 18 jaar, kunnen meedoen. De gezinnen mogen zelf bepalen waar ze het geld aan besteden. Zo wordt onderzocht hoe de vicieuze cirkel van armoede in kwetsbare gezinnen met kinderen kan worden doorbroken op basis van vertrouwen.

Arnhem onderzoekt hoe de bijstand anders ingericht zou kunnen worden. Arnhem gaat mensen die een deeltijdbaan hebben en bijstand ontvangen belonen voor hun inzet en stimuleren om meer te gaan werken. Het gaat om een proef van twee jaar. Met de Arnhemse bijverdienbeloning loopt de gemeente voor op landelijke regelgeving.

Utrecht wijkt sinds eind 2021 af van de Participatiewet door kwetsbare jongeren sneller bijstand te verlenen. Uit een evaluatie van Utrecht blijkt dat de jongeren hiermee geholpen zijn en de stad gaat dan ook door met die versoepeling totdat er een wetswijziging komt.

Zie voor meer informatie: Proeven met de bijstand: 3 praktijkvoorbeelden (gemeente.nu)

Tweede Kamerverkiezingen
Veel politieke partijen zijn momenteel druk bezig om hun verkiezingsprogramma te schrijven voor de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Daarin moeten ook plannen staan die ten goede komen aan de inclusieve arbeidsmarkt en de sociale infrastructuur. Cedris heeft alle partijen een brief gestuurd met punten die in elk verkiezingsprogramma terug moeten komen. In de brief staan vier belangrijke standpunten:

1. Zorg voor bestaanszekerheid: Werken moet echt lonen.
2. Versterk de infrastructuur: Investeer in de sociaal ontwikkelbedrijven.
3. Maak ondersteuning voor iedereen mogelijk: Onafhankelijk waar je woont, moet je ondersteuning kunnen krijgen in het vinden van een (betaalde) baan.
   4. Durf te experimenteren: Om te weten wat werkt, moeten we durven proberen. Zorg voor meer regel- en experimenteerruimte, zodat we innovaties in de praktijk kunnen onderzoeken. Een landelijk gedeelde basis, met lokale ruimte voor verbeteringen.

Zie voor meer informatie: Tweede Kamerverkiezingen: Cedris stuurt brief met belangrijke input voor verkiezingsprogramma’s – Cedris

Centraal Planbureau (CPB): zonder nieuw beleid neemt armoede toe
Er zullen volgend jaar meer mensen in armoede belanden doordat de overheidssteun stopt.

Zonder nieuw beleid van het demissionaire kabinet komen circa 1 miljoen mensen in 2024 in armoede . Het gaat om ongeveer een op de zeventien mensen.

Zie voor meer informatie: Raming Augustus 2023 (concept-Macro Economische Verkenning 2024) | CPB.nl

Vijf gemeenten richten noodhulpbureau op
De gemeenten Echt-Susteren, Leudal, Maasgouw, Nederweert, Roerdalen en de landelijke Stichting Urgente Noden (SUN) Nederland richten samen een SUN-noodhulpbureau op. Dit is bedoeld voor inwoners van deze gemeenten die dringend iets nodig hebben. Zij kunnen naar verwachting vanaf begin 2024 terecht bij dit bureau. Een aanvraag voor noodhulp verloopt altijd via een hulp- of dienstverleningsorganisatie.

De vijf gemeenten hebben de afgelopen maanden onderzocht of er draagvlak is voor zo’n noodhulpbureau. Verschillende partijen uit deze gemeenten zijn hiervoor geïnterviewd. Onder hen is veel steun voor de komst van het bureau. Daarop hebben de colleges van de vijf gemeenten besloten om samen het SUN-noodhulpbureau Midden-Limburg op te richten. Na de zomervakantie gaat hier een werkgroep mee aan de slag. Zij gaat onder andere op zoek naar een bestuur en een coördinator voor het bureau.

Bij een noodhulpbureau kunnen hulp- en dienstverleners aanvragen doen voor hun klanten met dringende noden. De gevraagde steun kan bestaan uit een gift of een renteloze lening voor verschillende doelen. Bijvoorbeeld voor woninginrichting, medische kosten, het terugbetalen van een kleine schuld, vervoer, een laptop of het betalen van de energierekening.

Zie voor meer informatie: Vijf gemeenten richten noodhulpbureau op | Gemeente Maasgouw

Steeds meer mensen met een onvolledige AOW-uitkering
Steeds meer mensen in Nederland krijgen een onvolledige AOW-uitkering. Mensen die op latere leeftijd naar Nederland zijn gekomen of (tijdelijk) in het buitenland hebben gewoond of gewerkt, hebben doorgaans namelijk geen recht op een volledig basispensioen van de overheid.

Volgens de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die verantwoordelijk is voor de uitbetaling van de uitkeringen, kregen er in het tweede kwartaal van dit jaar ruim 677.000 mensen een onvolledige AOW. Dat waren er circa 5000 meer dan in dezelfde periode vorig jaar en daarmee stegen de onvolledige pensioenen relatief sneller in aantal dan de volledige pensioenen. De SVB keerde afgelopen kwartaal in totaal AOW uit aan 3.558.871 mensen, oftewel ruim 12.000 meer dan in het tweede kwartaal van 2022. Het totaalaantal AOW’ers laat door de vergrijzing al langer een stijgende lijn zien.

Zie voor meer informatie: Meer mensen met onvolledige AOW (binnenlandsbestuur.nl)