Monique van de Ven, leidinggevende van Knooppunt Informele Zorg, werkte mee aan het project ‘Who Cares’. Dit paste perfect in de meerjarenstrategie van de MIK & PIW Groep waarbij zij het combineren van mantelzorg en werk als onderdeel van het thema vitaliteit oppakken.
Hoe ga je aan de slag met een thema als mantelzorg?
“We werden benaderd door Marja Veenstra van Burgerkracht Limburg en Suzan Robroek van Erasmus MC voor het project ‘Who Cares’. Als leidinggevende van Knooppunt Informele Zorg weet ik hoe belangrijk mantelzorgers zijn en ben ik me bewust van de druk die zij kunnen ervaren. Onder begeleiding van Marja en Suzan zijn we gestart met een 0-meting onder onze medewerkers. In deze peiling hebben we gemeten of medewerkers zich bewust zijn van het feit dat ze misschien mantelzorger zijn.”
Hoe onderzoek je de behoefte bij medewerkers?
“Bij MIK & PIW werken ongeveer 1000 medewerkers. Bijna 300 medewerkers hebben de enquête ingevuld, een mooi aantal. Naast dit onderzoek hebben Marja en Suzan ook een aantal persoonlijke gesprekken gevoerd met medewerkers en leidinggevenden met of zonder mantelzorgtaken. Al deze informatie is geanalyseerd door een werkgroep die vervolgens aan de slag is gegaan met een plan van aanpak.”
Wat waren de resultaten?
“We zijn gestart met het ontwikkelen van een visie. Uit de resultaten kwam vooral naar voren dat erkenning heel belangrijk is. Weten wat er speelt. Weten waar een medewerker mee te maken heeft. Daarnaast waarderen medewerkers dat wij aandacht besteden aan dit onderwerp. Medewerkers worden zich hierdoor ook bewust dat ze mantelzorger zijn. Vaak zien zij dit zelf pas in na het invullen van een vragenlijst.”
Hoe hebben jullie de resultaten omgezet in acties?
“We hebben op intranet alle informatie gebundeld over dit onderwerp. Hier vind je de wet- en regelgeving, de CAO, maar ook de regelingen bij MIK & PIW. We leggen medewerkers ook uit welke consequenties de wet- en regelgeving heeft, zoals bijvoorbeeld zorgverlof. Als je gebruik wilt maken van zorgverlof dan kan dit iets betekenen voor het salaris. Als medewerkers hier vragen over hebben dan kunnen zij terecht bij de HR-adviseurs. We zien ook dat naast het aanbieden van informatie ‘bewustwording’ erg belangrijk is. Daarom blijven we hier structureel aandacht aan geven. Zo hebben we op de ‘Dag van de Mantelzorg’ een filmpje geplaatst waarin we een oproep deden richting medewerkers om het onderwerp bespreekbaar te maken. En riepen we medewerkers structureel op om de vragenlijst in te vullen om te bekijken of ze wellicht mantelzorger zijn. Zodat ze weten dat ze er niet alleen voor staan!”
“Daarnaast geven wij leidinggevenden handvatten om dit bespreekbaar te maken. Zo organiseren we in 2023 een training voor leidinggevenden ‘Hoe maak je mantelzorg bespreekbaar?’. Door er continue aandacht aan te geven, richten wij ons op de ‘preventie’ van uitval van medewerkers. Zodat zij tijdig het gesprek aan gaan en werk en mantelzorgtaken op een vitale wijze kunnen combineren. Want als je als mantelzorger uitvalt, kun je niemand meer helpen.”
Jullie hebben een eigen Steunpunt Mantelzorg, kunnen medewerkers daar terecht?
“Jazeker, dat is echt een voordeel. Hierdoor kunnen wij een beroep doen op de mantelzorgconsulenten. Zij sluiten bijvoorbeeld aan tijdens teambijeenkomsten om het thema bespreekbaar te maken en geven uitleg wat zij als Steunpunt Mantelzorg kunnen betekenen voor medewerkers.”
Zien jullie al resultaten?
“Het is heel krachtig dat wij een eigen Steunpunt Mantelzorg in huis hebben en daar zetten wij nu op in. We werken ook met zelfhulpgroepen. Als blijkt dat er behoefte is aan zelfhulpgroepen, dan organiseren we deze. Momenteel krijgen we vele positieve reacties terug. Medewerkers waarderen vooral dat er aandacht aan wordt gegeven. Omdat je als mantelzorger de erkenning krijgt die je verdient. Het is niet niks om alle ballen in de lucht te houden en goed voor jezelf te zorgen. En dat willen wij dan ook uitdragen als mantelzorgvriendelijke organisatie.”
“Ik werk graag met mensen die gaan voor kwaliteit, die zich willen inzetten voor goede dingen!”
In mijn werk ben ik altijd al bezig geweest met ontwikkelen en vernieuwen. Ik help mensen bij verschillende projecten maar vooral projecten in de zorg en het sociale domein. Maar ik hoef niet persé kennis te hebben van de branche waarmee ik werk. Ik help mensen door te laten zien waar ze goed in zijn of waar iemand juist hulp bij kan gebruiken. Ik ben van nature rustig. Ik neem tijd om goed te luisteren en mensen individueel te bevragen. Ik probeer samenhang te creëren, laat gas terugnemen als het nodig is of moedig juist aan om meer op de voorgrond te treden. Op die manier starten we samen een zoektocht naar wat de groep nodig heeft om een project te laten slagen. Iedereen heeft zo zijn eigen talenten en als je die verschillende talenten kunt combineren dan werkt het. Op die manier help ik initiatiefnemers op weg. Daarbij kijk ik ook naar de behoefte van de klant en de haalbaarheid van wat ze willen realiseren.”
Burgerkracht Limburg en Groeikr8
Initiatiefnemers op weg helpen. Dat is precies wat Geert gaat doen bij de pilot van Burgerkracht Limburg: Groeikr8. Limburgers die een goed idee hebben bijvoorbeeld om de leefbaarheid in hun wijk of regio te vergroten krijgen de kans om met hun initiatieven en elkaar aan de slag te gaan. Dat gebeurt in vier fysieke sessies en vier online vraagbaak sessies onder leiding van Geert. In acht maanden tijd worden acht startende of lopende initiatieven samengebracht. Het programma start op 1 september 2023 en loopt tot en met april 2024.
“Mensen die twijfelen wil ik vooral aansporen om mee te doen. Ga de uitdaging aan! Samen kunnen we veel bereiken en je kunt je nog inschrijven! “
“Ik geloof in het benutten van passie en talent. Juist dàt maakt initiatieven mooi, leuk en vergroot de slagingskans van het project”.
Hoe ga je de initiatieven enthousiasmeren die meedoen aan Groeikr8?
Voor het project Groeikr8 wordt tijd uitgetrokken. De kracht voor dit project komt van mensen uit de samenleving. Creatieve mensen hebben vaak goede ideeën maar vinden het soms moeilijk om de in ideeën in stappen uiteen te zetten. De bedoeling is om samen te werken met verschillende partijen door creatieve co-creatie. Ik geloof in het benutten van passie en talent. Juist dàt maakt initiatieven mooi, leuk en vergroot de slagingskans van het project. Uiteindelijk moeten ze straks zelfstandig verder kunnen. Het is een gezamenlijk leerproces waarbij het prachtig is om te zien wat mensen meestal al in korte tijd kunnen neerzetten.”
Welke waarde kunnen initiatieven meenemen om projecten te verduurzamen?
Bij initiatieven wordt tegenwoordig gelet op duurzaamheid. Maar in dit geval is het minder concreet. Als iets werkt kun je het doorgeven aan een nieuwe generatie zodat het niet verloren gaat. Iets kan zich voortzetten, verder ontwikkelen of een andere vorm krijgen.
Als mensen aan het einde van het traject het gevoel hebben dat ze het zelf kunnen dan word ik blij. Want dat betekent dat ik in mijn rol ben geslaagd!
Biografie Geert
Geert is 55 is jaar en woont samen met zijn vrouw Jolanda in Venlo. Op zijn achttiende startte hij met de opleiding verpleegkunde en kwam in de verstandelijke gehandicaptenzorg terecht waar hij werkte bij Dichterbij en Stevig. “Prachtig werk! Ik doe het nog wel op parttimebasis. Het is leuk om te doen.” Toch ging zijn pad ook een hele andere kant op. Sinds 2015 is hij zelfstandig, maar vooral trotse, ondernemer van zijn eigen bedrijf: ‘SAMEN EEN Innovatie’.
“Ik kwam er pas later achter hoe belangrijk ik het vind om van tijd tot tijd nieuwe dingen te doen. Daar krijg ik energie van!”
Tot 2000 was hij begeleider behandeling. Daarna groeide hij door tot projectleider, programmaleider en beleidsmedewerker. Hij rondde de opleiding HBO-verpleegkunde, de Master Management en Innovatie af en is gecertificeerd Voort facilitator. “Ik werkte als beleidsmedewerker toen ik door grootschalige reorganisatie de kans kreeg om de organisatie te verlaten. Dat was voor mij hèt moment om te doen wat ik al een hele tijd wilde doen. Het volgen van mijn droom: starten met een eigen bedrijf”. In de tijd dat Geert zijn nieuwe bedrijf opstartte kwam hij in aanraking met het landelijk netwerk: “Gave Dingen Doen.” Een netwerk van enthousiaste en bekwame facilitators die met elkaar én de gemeenschap de verbinding aangaan.
Sociale duizendpoot maar bovenal een vrije geest
Marjos Papen, 64 jaar is een levenslustige, sociale duizendpoot uit Venlo. Als activiteitenbegeleidster werkte ze 26 jaar voor groepen dementerende ouderen. Op muzikaal vlak is ze creatief, speelt ze piano, gitaar en gaf ze muziekles. Daarnaast runde ze haar eigen praktijk als natuurgeneeskundig therapeut. Ze doet aan drama, gaf kindervoorstellingen en is nog steeds actief als ‘simulatiepatiënt’ bij ‘De Gildeopleidingen’. Tegenwoordig is ze voorzitter en secretaris van scootmobiel stichting: ‘VSC Mijn Scoottie’. “Het kwam op mijn pad, eigenlijk is het een verlengstuk van wat voorheen mijn beroep was.”
“Van globetrotter, vrije vogel naar ‘Scoottie’. Mijn leven ging totaal om. Nu gaat het goed met me maar ik ben uit een diep dal gekomen”
Voorheen was ik een gezonde globetrotter, een vrije vogel. Ieder jaar ging ik, als het koud was erop uit. Lekker een maand naar Azië, Vietnam, Cambodja, Thailand en India. Ik regelde wat op de bonnefooi, keek wel waar ik uitkwam. Vrijheid! Achteraf ben ik blij dat ik dat allemaal gedaan heb. Want dat veranderde toen ik tien jaar geleden plots ziek werd. Een riedel van ellende achter elkaar. Door een vernauwing van de buikslagader, kreeg ik een broekprothese. Die prothese werd mijn redmiddel maar was ook het begin van alle ellende. Het ging fout, maar dat werd niet meteen onderkend waardoor ik blijvende schade/neuropathie opliep. Een half jaar later kreeg ik acuut longfalen, ernstig COPD met nog maar 28% longfunctie, een vertraagde schildklier, een melanoom én de ziekte van Lyme. Allemaal in drie jaar tijd. “Voor mijn gevoel was ik weggevaagd uit mijn eigen leven.”
“Ik leefde niet meer de eerste jaren na mijn ziek zijn; tenminste dat gevoel had ik”
Wat me overkomen is was heftig. Je moet je hele toekomstbeeld bijstellen. Dat duurde jaren. Uiteindelijk heb ik na therapie van een goede psychiater mijn leven weer opgepakt. Zij leerde me kijken naar de dingen die ik nog wel kon. Daarna ben ik weer op reis gegaan. Dichter bij dit keer. Noorwegen en Zweden. Ik moest mijn gevoel van eigenwaarde weer terugkrijgen. Dat is goed gelukt!
“Ik schaamde me dood toen ik voor de eerste keer op ‘dat ding’ ging zitten”
Bij de longfysio trof ik iemand die tegen me zei: Je kunt amper bewegen en lopen. Doe jezelf een plezier en vraag een scootmobiel aan. Maar dat wil je niet horen. Uiteindelijk liet ik me ompraten en heb ik via het Wmo-loket een aanvraag gedaan. Toen de scootmobiel werd afgeleverd heb ik zó zitten janken, dat wil je niet weten. Want dat doet iets met je hoor. “Ik schaamde me dood toen ik voor de eerste keer op ‘dat ding’ ging zitten.” Ik wilde helemaal niet op zo’n scootmobiel. Maar wat rest je, als je nog maar 20 meter kunt lopen. Toen ik daarna met ‘het ding’ de natuur in ging en mijn actieradius groter werd ging de knop om. Ik kon er weer zelf op uit, zag weer bomen, ik was buiten…
Mijn zelfstandigheid kreeg ik terug, Dat gun ik anderen ook. Het zaadje voor “Mijn Scoottie” werd geplant.
Stichting “Mijn Scoottie”
De club is opgericht omdat veel mensen moeite hebben om het huis te verlaten. Dàt willen we veranderen ook aI lopen we tegen nóg zoveel belemmeringen aan, zoals bezuinigingen op accu’s en het moeizaam verwerven van geldelijke middelen. Omdat je beperkt bent hoeft niet alles vóór je beslist te worden want we zijn niet gek! Als je ziek bent en je staat er alleen voor ga je er niet op uit. Je raakt geïsoleerd, wordt eenzaam. Individueel helpen we mensen die niet durven te rijden. Onze deelnemers zijn regelmatig ziek, allemaal zijn we beperkt, maar we blijven met elkaar in verbinding en houden contact. In de winter weekenden zijn er spellenmiddagen. In de zomer maken we ieder weekend samen tochten van ca 25 km door het mooie Limburgse en Duitse landschap. Iedere week is er op dinsdagmiddag in De Tuit achter mijn huis koffie / thee en iets lekkers. Een belangrijke ontmoetingsplek voor een vast treffen waar alle info gegeven wordt qua Gemeente, WMO, Medipoint en ook uitwisselingen over wat men heeft mee gemaakt bv met bezoeken artsen. Maar ook veel humor! Zo doen we 25 maart voor de derde keer mee aan “Venloop Walk &Wheels.” Naast de wandelaars doen ook wíj mee. Dát is pas integratie en dáár gaan we voor. Mensen die normaal nergens meer komen rijden dan met z’n vijftienen door de velden.
Als je ons dan ziet… supergaaf! Daarvan krijg ik altijd weer tranen in mijn ogen. In 2019 deden we bij Burgerkracht Limburg mee aan ‘EmPOWER je initiatief’. Het Huis van de Wijk c.q. bewonersondersteuners Venlo Zuid heeft ons geholpen met de opstart in 2018. Het geld dat we hebben gewonnen ging in de pot. Als we als scootties toeren gaan we ook wat drinken op een terras, maar dat kan niet iedereen betalen. Dus dat komt dan uit de pot, want iedereen moet kunnen meedoen!
Toekomstplannen en dromen? Legio!
Lang niet iedere COPD-patiënt is hetzelfde. Ik zou graag meer landelijk bekendheid geven aan de verandering die je ondergaat als je fysiek beperkt wordt voor de rest van je leven. Lezingen? Tv-programma’s? Een boek? Meer begrip in de samenleving dat mensen op een scootmobiel allemaal hun vaak heel verdrietige verhaal hebben. Nee niet zielig zijn, maar wel recht hebben op meer begrip. Ik wil me ook hard maken bij de overheid dat de scootmobiel een status krijgt die door het hele land hetzelfde is en dat het als een volwaardig en veilig vervoersmiddel wordt beschouwd met dezelfde snelheid als de fiets (15 km). En dat er officiële scootmobielinstructeurs verplicht worden. Dat we het niet verdienen om altijd maar neergezet te worden als a-socialen die door de stad crossen. Daarnaast helpen we andere scootmobielclubs door het uitwisselen van ervaringen. En als ik dan héél stout ben denk ik stiekem aan een tocht door Zuid-Nederland langs B&B’s naar mijn zoon in Rotterdam of zelfs Benidorm (heel toegankelijk voor scootmobiels). Wie weet…
Enthousiaste jongen met de wil om anderen te helpen
Joey is 20 jaar en woont begeleid in een woonvorm bij Pergamijn. “Ik ben een enthousiaste jongen. Soms ben ik een beetje te druk. Dat vind ik zelf want ik heb ADHD. Dan denk ik achteraf weleens: moest ik me daar nu weer zo druk over maken? Ik heb een leerachterstand en ook wel eens een kort lontje maar dat gebeurt alleen als ik te weinig slaap. Meestal niet hoor, en dan sta ik voor iedereen klaar!
Bij mij kun je terecht als je je hart wil luchten. Als je gewoon eens met iemand wilt praten van mens tot mens. Dat is soms best moeilijk want lang niet iedereen heeft iemand om mee te praten. Buiten mijn vader, moeder en grootouders had ik ook niemand. Uit ervaring weet ik hoe rot je je daarbij kunt voelen. Als je dat gevoel herkent dan kun je bij mij terecht.”
Er niet echt bij horen is keihard, dat doet pijn; daar wil ik iets aan doen
Bij Joey komt de wil om te helpen vanuit zijn hart want hij kent het gevoel om er niet bij te horen maar al te goed. Dat begon op jonge leeftijd vanaf de lagere school.” Ik werd gepest, en niet zo’n beetje ook. Ik vertelde het aan leerkrachten en zelfs aan vertrouwenspersonen maar er werd bedroevend weinig mee gedaan. Om niet te zeggen niets. Dat zou niet mogen. Ik werd gepest omdat ik anders was en later ook vanwege mijn geaardheid. Ik voelde me eenzaam en raakte erdoor in een depressie. Het duurde drie jaar voordat ik daar zelf uit wist te komen. Dat moet toch anders kunnen. Zaken als scheidingen, problemen thuis, racisme, discriminatie en geloof zijn hoofdbrekens voor veel jongeren. Mijn raad: probeer het niet allemaal zelf op te lossen maar praat er met anderen over dat helpt!
Werken bij Vidar maar straks ook als vrijwilliger bij @ease
“Ik werk bij leerwerkbedrijf Vidar in Sittard in het restaurant van de gemeente. Hier kan ik ‘beschut’ werken in een klein team. Dat werkt voor mij want het betekent dat ik – wanneer het te druk is – me terug kan trekken, dan ga ik even naar buiten. Daarna is het weer goed en ga ik verder. Het is een fijne, afwisselende baan in de catering. Soms werk ik in de keuken, dan weer in de bediening. Werk geeft me structuur en bovendien hou ik van koken dus dat is mooi meegenomen.”
Meedoen en de uitdaging aangaan
Je geeft aan niet van drukte te houden. Toch ging je de uitdaging aan om via Burgerkracht Limburg mee te doen aan het Social Lab en BeYOUng. Je durfde zelfs in het openbaar intieme verhalen te delen met een groep jongeren. Hoe rijm je dat? “Ja, maar dat is heel iets anders, dan overvalt het me niet. Daar heb ik van tevoren goed over nagedacht, dan weet ik wat ik ga zeggen en dan lukt het me wel. Ik heb een boodschap en die ik wil delen. Dat doe ik op mijn eigen Joey manier want ik geloof dat mensen daar iets aan kunnen hebben. Mijn boodschap gaat over het belang van liefde en vriendschap. Wat het betekent als je iemand hebt die je kunt vertrouwen. Om sorry te durven zeggen bij ruzies en daar vooral niet te lang mee wachten. Daarmee maak je dingen alleen maar groter dan ze zijn en daar heb je niks aan. Iedereen mag zijn wie hij is ook al verschilt dat van de grote groep. Daarom word ik ook vrijwilliger bij @ease. Ik ga een training volgen om me nog beter te kunnen inzetten. Bij @ease kun je je anoniem en veilig je verhaal kwijt. Er is altijd iemand die een luisterend oor biedt en het schept geen verplichtingen.
Hoe kunnen jongeren die met je willen praten je vinden?
“Ja, dat is een goeie. Nou, straks dus bij @ease maar ook via Burgerkracht Limburg wil ik blijvend mijn steentje bijdragen.”
Waarom is het voor jou belangrijk om met jongeren in contact te blijven?
Omdat ik denk dat het kan helpen. Ik heb een leuke, praktische tip. Aan jullie de keuze om er al dan niet aan mee te doen. Als je een rotdag hebt gehad schrijf het op en vernietig het erna. Verscheur, verbrand of versnipper het. Het doel hiervan is om de op de slechtste momenten gedachten letterlijk te vernietigen. Daarnaast schrijf je minstens één positief ding op. Maar deze schrijfsels bewaar je. Hoe dat een jaar vol en pak het er weer bij, lees het terug. Misschien brengt het je wat.
Hakan Ortak – een jongerenwerker die verbindt
Als je iets doet, doe het met passie anders heeft het geen zin…
Hakan is 49 jaar en al meer dan 12 jaar jongerenwerker bij Synthese. Hij heeft Turkse roots, maar voelt zich ook een echte Limburger. Uit Venray, want dáár is hij geboren en getogen. Met zijn vrouw Eda heeft hij twee kinderen: Kaan en Ela. In het weekend helpt Hakan zijn vrouw Eda in haar specialiteitenrestaurant. Ze hebben beiden een passie. Voor Eda is dat koken en voor Hakan het helpen van jongeren. Vooral diegenen die niet gezien dreigen te worden. Hun leven weer op de rails te krijgen en een toekomst opbouwen. Dat is zìjn ding. Hoe? Door vooral goed naar ze te luisteren en ze serieus te nemen. Samen kijken naar wat kan. Soms lukt dat door ze een baan te geven in het restaurant van Eda. Een mooie combi toch?
Be YOUng – Jongeren koken voor ouderen
“Op het event Be YOUng van Burgerkracht Limburg vertelde ik over het project ‘Jongeren koken voor Ouderen’. Ouderen krijgen een maaltijd waaraan een activiteit is gekoppeld. Die maaltijd wordt gemaakt en geserveerd door jongeren. Ze worden daarbij begeleid door vrijwilligers. Jong en oud ontmoeten elkaar op deze bijzondere manier. Dat helpt tegen de eenzaamheid waar ouderen vaak mee kampen. De jongeren leren bij dit project om te koken, te plannen en samen te werken. Een win-win situatie. Het streven is dat dit wekelijks gaat gebeuren, dat ouderen op termijn mee gaan koken en vrijwilligers het project uiteindelijk zelfstandig voortzetten.”
Denken buiten de lijntjes kan soms veel opleveren
Jij maakt je hard voor talentontwikkeling bij jongeren. Vertel er eens iets over. “Klopt. Dat komt vaak door toeval tot stand. Zo ontmoette ik bij een inloopavond Oussama Tajjiou. We raakten in gesprek over school. Daar werd hij absoluut niet serieus genomen. Hij kreeg de kans niet om zichzelf te ontwikkelen. Hoe hard hij dat ook probeerde. Hij zocht hulp bij leerkrachten en probeerde erover te praten, maar behalve een hoop frustratie en onzekerheid leverde het niets op. Hij zou een te laag niveau hebben en kreeg niet de mogelijkheid om te participeren in zijn eigen ontwikkeling. Hij werd hierdoor belemmerd en bleef in een spiraal hangen. Hij kreeg niet de kans van school om zichzelf te ontplooien. Hierdoor waren er weinige mogelijkheden voor hem. Hij raakte voornamelijk gefrustreerd dat hij niet serieus werd genomen en niet gebruik kon maken van zijn krachten. Toch voelde hij intuïtief dat hij meer kon en met hulp van Hakan bewees hij ook dat hij het wèl kon. Maar er ging een onnodig lange en moeizame weg aan vooraf. Die leidde van helemaal onderaan de ladder naar het mbo- en het hbo waar hij nu met succes een opleiding tot lerarenopleiding volgt. Tevens is hij nu ook werkzaam als docent en coach binnen het mbo, hij begrijpt de doelgroep door zijn verleden helpt hij studenten door hen wel een eerlijke kans te bieden in de maatschappij. De gebeurtenissen die hij in het verleden heeft meegemaakt, heeft ervoor gezorgd dat hij het onderwijs in is gegaan. Hij wil graag de doorslag maken om kwetsbare jongeren te ondersteunen, hij begeleidt hun individueel in hun persoonlijke route en investeert in de relatie met studenten. Tevens heeft Oussama de afgelopen jaren niet stilgezeten, hij heeft een eigen beveiligingsbedrijf opgericht genaamd ‘Solar Security’ hiermee ondersteunt hij jongeren in het behalen van hun mbo-diploma en biedt ook een baan en doorgroeimogelijkheden voor kansarme jongeren. Volgens Oussama is het motto van zijn bedrijf niet alleen om veiligheid aan particulieren te garanderen en waarborgen. Maar ook een bedrijf dat de talenten van jongeren prikkelt en uitdaagt. Uiteindelijk gelooft hij in de kracht van jongeren, zij zijn tot slot ‘‘de toekomst’’ het zijn ruwe diamanten die nog geslepen moeten worden. Eenmaal geslepen dan komen de talenten tot zijn echte recht. Dit had ook heel anders kunnen aflopen. Of dat te voorkomen is? Dat is een moeilijke vraag. In dit geval ben ik naar diezelfde school teruggegaan. We hebben erover gesproken. Nú zijn ze trots op de groei die Oussama heeft doorgemaakt, maar daar hebben ze zelf geen aandeel in gehad. Ik probeer hen dat niet te verwijten maar juist bespreekbaar te maken en bewustzijn te creëren zodat er in de toekomst beter mee om wordt gegaan.
Soms moet je ook op je gevoel durven afgaan en denken: “Dit zou kunnen lukken. Laten we het proberen!”
De maatschappij is verhard. Jongeren lijken minder gezien te worden. Er is onwil, onbegrip maar ook faalangst. Men is bang om risico te lopen of verantwoordelijkheden aan te gaan. Dat is een zwaktebod. Natuurlijk kunnen dingen minder goed uitpakken en moet je proberen risico’s te vermijden. Zelfs met de beste intenties gaat het ook wel eens mis maar dan heb je het wèl geprobeerd. Er is een teveel aan opgelegde wet- en regelgeving. Beperkingen te over. Maar soms moet je ook op je gevoel durven afgaan en denken: “Dit zou kunnen lukken. Laten we het proberen!”
Lijntjes uitgooien
Opvoeden is altijd een issue, maar bij veel kinderen uit gebroken gezinnen lukt dit niet. De problemen zijn breed en complex. Dan hebben ze andere mensen nodig die helpen. Er wordt gauw door één oordelende bril gekeken maar zo simpel is het niet. Als hulpverlener moet je creatief zijn. “Ik liep eens in de avond eens langs een speeltuin. Daar zaten jongeren te blowen. Ik erop af, maar ze hadden al meteen die blik in hun ogen van: ‘laat ons met rust’. Dat doe ik dan ook. Ik vertel alleen wie ik ben, wat ze aan mij kunnen hebben en waar ze me kunnen vinden. Zes maanden erna staat er dan ineens een jongen bij het restaurant voor de deur. Ik herkende hem niet eens meer. Maar hij herinnerde zich mij nog wel. Suïcidaal, maar gelukkig is het ook met hem goed gekomen. Dat gebeurt natuurlijk niet altijd.”
Jongeren zijn vaak al bij zoveel instanties geweest. Steeds opnieuw moeten ze hun verhaal vertellen en worden ze van hot naar her verwezen. Een mens die ze diep in de ogen kijkt en hulp aanbiedt.
Dat werkt vaak veel beter.
Ieder kind verdient een veilig en liefdevol thuis. Helaas is dat voor veel kinderen in Nederland niet zo. Het doel van ‘de Week van Het Vergeten Kind’ is dat al deze kinderen zich gehoord en gezien voelen, zij op een stabiele plek wonen en zich positief kunnen ontwikkelen. Veel kinderen die onveilig opgroeien voelen zich vergeten. Het is belangrijk dat zij gezien en gehoord, maar ook begrepen worden en de mogelijkheid krijgen om hun stem te laten horen. Wanneer je de ander echt kunt zien kun je ook veel beter aansluiten op wat nodig is en kan een kind leren en groeien. CARE-FREE heeft tools ontwikkeld en geeft onder andere gastlessen om deze kinderen een stem te geven. Dat er een speciale week is om extra aandacht te vragen voor deze kinderen dragen wij, Burgerkracht Limburg en CARE-FREE, dan ook een warm hart toe!
Gastlessen op de basisschool
Naomy Rojnik en Silvano Rojnik geven onder andere gastlessen over CARE-FREE op de basisschool. “We willen in deze week daar zijn waar het om draait en dat is vooral bij de kinderen en jongeren zelf. Dit doen we niet alleen deze week, maar het hele jaar door. We vinden dit altijd belangrijk.”
Maak het bespreekbaar!
“We maken iedere gastles mee dat 1 of meerdere kinderen na de les een situatie bespreekbaar maken waarin sprake is van onveiligheid. We zijn dan een luisterend oor, vragen naar welke hulpbronnen een kind om zich heen heeft en stimuleren het kind om het bespreekbaar te maken met iemand waar hij of zij zich goed bij voelt. We delen deze informatie ook met de verantwoordelijken op de plek waar we zijn, altijd in overeenstemming met het kind! Het is nooit leuk om te horen wat een kind meemaakt, zeker als er sprake is van kindermishandeling. Maar we weten ook dat dit nooit zomaar gebeurt, er is iets aan de hand waardoor het de ander nu niet lukt om te doen wat nodig is. Het is dan ook veel belangrijker om samen na te denken over wat kan helpen. Wij zijn er niet om te oordelen, dat helpt het kind ook niet. Wij willen betekenisvol zijn door ervoor te zorgen dat het kind zich gezien en gehoord voelt en door samen na te denken wat helpend kan zijn in de situatie. Het is dan ook heel fijn dat wij een puzzelstukje mogen zijn naar de oplossing.”
Een veilig en liefdevol thuis
“Wij willen aansluiten bij de behoefte van het kind en de mensen daaromheen om ervoor te zorgen dat de kinderen krijgen wat zij nodig hebben. Een veilig en liefdevol thuis waarin zij zich gezond kunnen ontwikkelen. Dit doen wij op veel verschillende manieren.” Naomy: “Ik zet met CARE-FREE mijn professionaliteit en ervaringsdeskundigheid in om het verschil te kunnen maken met gastlessen, voorlichtingen, trainingen en workshops voor zowel kinderen als volwassenen. Ik hoop dat ik een voorbeeld mag zijn met mijn eigen ervaring: ook al maak je veel mee, dit bepaalt niet wie je bent. We moeten lief zijn voor elkaar en er voor elkaar zijn. Wanneer je je écht gezien en gehoord voelt geeft dit kracht en kun je toewerken naar een oplossing en die is er altijd!”
Maria Wetzels – vrijwilliger
“Kies je ‘darlings’. Doe als vrijwilliger wat je belangrijk vindt, waar je goed in bent en wat er voor jou toe doet!
Het Project Next Level
Burgerparticipatie is een kwestie van volharding, een ‘never ending story’.
Voordat Maria als vrijwilliger bij het Project Next Level betrokken raakte werkte ze mee aan diverse andere projecten bij Burgerkracht Limburg.
Het Project Next Level is voor Maria een ‘vervolgproject’ gegroeid uit diverse eerdere opdrachten bij BKL waaraan ze meewerkte om burgerparticipatie handen en voeten te geven. Een stroperig en lang niet altijd gemakkelijk proces. Steeds opnieuw zijn er weer nieuwe onderzoekers en nieuwe projecten waar Maria als burgerparticipant kan helpen door deel te nemen, maar ook te helpen om projectenopdrachten inhoudelijk vorm te geven. Dat doet ze samen met de projectleiders en programmamakers. Ze is dus zowel deelnemer als projectlid. Zo zijn er coaching modules ontwikkeld om een betere invulling te geven aan burgerparticipatie en werkt ze mee aan diverse onderzoeken. Ze vertegenwoordigt daarbij de stem van de burger. Vanuit het mantelzorgperspectief brengt ze in wat relevant is. Daarbij komt haar beroepsachtergrond – maar ook haar jarenlange ervaring als mantelzorger voor haar moeder goed van pas.
Waarom zijn deze projecten belangrijk?
“De processen in projecten zijn nooit eenvoudig en vanzelfsprekend; daar is een lange adem voor nodig. Je moet er blijvend aan trekken, maar er voorál ook in blijven geloven!”
Opdrachtgevers leggen vaak concrete opdrachten neer. Soms wordt daarbij voorbijgegaan aan basale vragen. Zaken die voortkomen uit de praktijk. Dan is de burgerparticipant van toegevoegde waarde. Hij of zij maakt het immers mee en kan duidelijk maken waar het schuurt.
Waarom vind je het belangrijk dat voor deze projecten aandacht is?
De stem van de burgers is voor professionals vaak verrassend. ‘Aha Erlebnisse’ die door die stem van de burger naar voren komen. Zaken waar opdrachtgevers/professionals niet aan gedacht hebben. Communiceer je wel goed als je iets wil opzetten? Kijk je ook voldoende naar wat het oplevert?
Wat zijn je ervaringen hiermee? Heb je een voorbeeld?
“Een mooi voorbeeld hiervan is een transferproject waar ik aan meewerkte. Hierbij ging het om mensen die een heupfractuur hadden opgelopen zo actief mogelijk te laten zijn in het dagelijkse leven. Maar vervoer speelt daarbij een rol. Dat bleek moeilijk. Door dit aspect in te brengen kon hiervoor een oplossing gevonden worden. Een opdracht moet nut hebben en ertoe leiden dat mensen zo lang mogelijk hun eigen regie kunnen voeren en dat ze – waar mogelijk – zélf de touwtjes in handen houden. In Heerlen bijvoorbeeld werd de mogelijkheid geboden tot thuismeting bij diabetes. Dat zijn dingen die niet alleen financieel aantrekkelijk zijn, maar vooral een betere kwaliteit van leven opleveren. Mensen hoeven niet iedere keer weer die gang naar het ziekenhuis te maken. Op allerlei plekken en ook door de politiek wordt geprobeerd om ontwikkelingen aan te jagen door burgerparticipatie een plek te geven. Dat is niet alleen een ideologische gedrevenheid maar zorgt er ook voor dat je meer voor elkaar krijgt. Wanneer je mensen meekrijgt, er draagkracht voor ontstaat, dan werkt het waardoor het structureel een tool kan worden.
Bio Maria
Maria woont samen met haar echtgenoot in Voerendaal. Ze hebben drie kinderen en vier kleinkinderen. Ooit begon ze als maatschappelijk werker. Later vervulde ze bij Radar verschillende managementfuncties. Haar carrière rondde ze af als programmamanager zorginnovatie. Inmiddels is ze alweer een paar jaar met pensioen. Actief is ze nog altijd. Maatschappelijke betrokkenheid vindt Maria een groot goed. “Wat je tijdens je werkende leven hebt opgedaan is een schat aan ervaringen. Het is zonde om deze niet te gebruiken zeker als je het positief kunt inzetten. Je kunt daardoor van betekenis zijn en dingen doen die positief bijdragen aan de maatschappij”.
We willen burgers laten zien wat Positieve Gezondheid kan bieden
Een gedachtegoed dat mensen kan helpen op vele gebieden
Vrijwilliger op vele fronten
“Een Zwerfkei en een Duizendpoot”. Zo omschrijft Leon zichzelf. Hij is overal en doet van alles. Een geïmproviseerd visitekaartje laat zien dat dat wel moet kloppen want een snelle blik op het kaartje leert dat hij zich met wel meer dan tien verschillende vrijwilligersfuncties bezighoudt. Waar komt deze gedrevenheid vandaan? Leon vertelt het graag: “Als je kijkt naar het Spinnenweb van Positieve Gezondheid scoor ik niet bepaald op de stabiliteit van mijn lichaam. Maar in mijn dagelijks leven doe ik mee; ervaar ik zingeving en kwaliteit van leven. Het spinnenweb in de praktijk toepassen, dat gun ik een ander ook.”
“Samen gezond”
Het VEZN-project Co-ownership van burgers bij Mijnstreekambities (Samen Gezond),
is één van de initiatieven waar Leon zich voor inzet. Dat doet hij met Eric Apon, projectmanager bij Burgerkracht Limburg. Samen zijn ze in Heerlen Noord, Geleen-Zuid (de Kluis) en Munstergeleen gestart met het bezoeken van verschillende groepen burgers van alle leeftijden. We gaan met mensen in gesprek om een beweging op gang te brengen. Door zelf aan de slag te gaan met gezondheid. Dit gebeurt via vragenlijsten die gebaseerd zijn op het gedachtengoed van “Positieve Gezondheid”. Op die manier willen we kijken of er ruimte is voor zogenaamde “community’s”. Wat we ermee willen bereiken? De kwaliteit en de betaalbaarheid in de zorg verbeteren want op dat gebied valt er in de Mijnstreek nog een hoop te halen. We hebben een structurele achterstand op het gebied van gezondheid, welvaart en welzijn die onder het nationale gemiddelde ligt. Daar proberen we wat aan te doen. Daarvoor gaan we op zoek naar wat verbeterd kan worden en kijken we hoe we dat samen kunnen doen omdat het echt meerwaarde heeft. Daarbij werken we samen met diegenen die de doelgroep goed kent zoals huisartsen, buurthuizen en de KBO.
“Ik ben een verbinder, een Christoffel; ik kan van los zand iets maken”
“Op mijn eigen manier kan ik mensen helpen.” “Wat bedoel je daar precies mee?” “Kijk, mijn lichaam kan hier en daar misschien nalaten, maar mijn geest werkt uitstekend. Ik kan inzetten op mijn eigen levenservaringen. Die waren niet altijd even gemakkelijk. In het verleden zijn mij dingen overkomen die ik bij een ander herken. Ik kan bruggen bouwen. Helpen door te luisteren, luisteren, luisteren… Ik probeer te voorkomen dat iemand in dezelfde valkuilen terechtkomt als ik. Het is belangrijk om goed waar te nemen, om te begrijpen hoe mensen denken, wat iemand beweegt. Zingeving is niet voor iedereen eenvoudig vooral niet als je in een isolement zit. In iedere wijk gaat het er anders aan toe. Je moet kennis hebben van de sociale kaart (als die er al is) maar als je dan eenmaal met elkaar in verbinding bent kun je ideeën ontwikkelen en samenwerken.
Biografie Leon Lemmens
Leon Lemmens gelooft in de inzet van de Presentie filosofie (Andries Baart) die uitgaat van rechtvaardige, menselijke verhoudingen. Dit staat in schril contrast met de verzakelijkte, marktgerichte op productie georiënteerde zorgverlening. Beroepsmatig was hij op vele terreinen actief. Zo was hij o.a.: kelner, chauffeur en uitvoerder in de bouw. Als vrijwilliger is hij voorzitter KBO Geleen-Zuid en de Kluis, Interim secretaris en ouderenadviseur KBO Westelijke Mijnstreek, Intermediair van Roma, Sinti’s en woonwagenbewoners in de Westelijke Mijnstreek. Spil in de wijk. Lid Burgertop Limburg. Toekomst Ambassadeur gemeente Sittard-Geleen. Lid van de Wmo-raad Sittard-Geleen. Lid van het Wijkplatform. Lid werkgroep Leefbaarheid. In zijn vrije tijd fietst en fotografeert hij en zingt hij in een gemengd koor.
In een diverse samenleving, is een meervoudige identiteit een kracht!
Op dinsdag 15 november 2022 vond het Social Lab in Venlo plaats. In dit Social lab gingen we in gesprek met jongeren die opgroeien in diverse culturen. Hoe ga je om met aannamen, discriminatie, groepsvorming, het puber zijn? Ze deelden ervaringen en tips met elkaar.
De grootste gemene deler onder jongeren is dat ze zich allemaal Nederlander voelen maar door de buitenwereld niet altijd zo gezien worden. Ze hebben het gevoel dat ze anders zijn en er niet bij horen. Zij worstelen daardoor met hun identiteit en loyaliteit. Vanuit huis krijgen ze de cultuur, normen en waarden mee die ze heel belangrijk vinden, maar aan de andere kant groeien ze op met de Nederlandse cultuur en willen ze voldoen aan wat de samenleving van hen verwacht. En dat is niet makkelijk, het zorgt voor botsingen tussen culturen.
Naast de culturele uitdagingen, hebben zij ook te maken met uitdagingen waarmee elke tiener te maken krijgt; groepsvorming op school, docenten die over de schreef gaan en het proces van losmaken van ouder(s).
Ondanks de vele uitdagingen halen zij wel kracht uit het opgroeien in meerdere culturen. Ze creëren hun eigen identiteit door verschillende elementen uit verschillende culturen te halen die het best bij hen past.
Tijdens de bijeenkomst deelden de jongeren tips en ervaringen met elkaar. Ze hadden het gevoel er niet alleen voor te staan omdat iedereen met dezelfde zaken worstelt. Ook kwam de anti-discriminatie voorziening (ADV Limburg) ter sprake en wisten velen niet dat deze bestond. Als laatste hebben we ook gesproken over opmerkingen waar zij mee te maken krijgen. Wat doe je als je deze niet prettig vindt? Probeer dan vooral te reageren vanuit je brein en niet vanuit emotie. Dat is moeilijk maar je houdt de eer bij jezelf. Behandel anderen zoals je ook zelf behandelt wil worden.
Wat een toevallige ontmoeting teweeg kan brengen
Bij een cursus ontmoet Chantal een bijzondere Ghanese dame. De twee raken in gesprek. De vrouw gaat een modeshow presenteren in Parijs. Ze vertelt enthousiast over een klein kledingwinkeltje in Maastricht waar ze schoenen kan krijgen die passen bij haar presentatie-outfit. Chantal biedt haar een lift aan en gaat mee naar de winkel, Dress for Success. Wat haar meteen opvalt aan de winkel is de hartelijke ontvangst. “Het voelt als een warm bad als je binnenkomt bij Dress for Success Maastricht. Nog steeds ontroert het me hoe mensen hier twijfelend de drempel overkomen en na afloop van het traject gesterkt en met veel meer zelfvertrouwen vertrekken.”
De presentatrice van de modeshow blijkt een oude “kleedklant”. Chantal wordt voorgesteld aan de aanwezige dames en is zó gecharmeerd van de organisatie dat ze spontaan plaatsneemt in het bestuur. Eerst als bestuurslid en sinds twee jaar als voorzitter.
Wat is Dress For Success Maastricht?
Dress for Success Maastricht is een non-profit organisatie die gerund wordt door vrijwilligers. De kleding in de winkel is afkomstig van donaties uit het bedrijfsleven en van particulieren. Bij de keuze van de kleding word je geholpen door vakkundige mensen. Zonder prijskaartje ga je samen op zoek naar een set kleding waarmee je voor de dag kunt komen. Letterlijk alles wordt uit de kast getrokken om jou een zo goed mogelijke indruk te laten maken bij je sollicitatie, kennismaking of pitch. Je krijgt niet alleen passende kleding, maar ook advies!
Voor wie is Dress for Success Maastricht?
Voor werkzoekenden, mensen met een uitkering of minimum inkomen die op zoek zijn naar vrijwilligerswerk, een stageplaats, als je participatie deelnemer bent of wanneer je start als Zzp’er of je dient te presenteren voor een nieuwe opdracht. Iedereen vanaf 16 jaar is welkom.
Zij werken samen met Coffee & Work en geven de workshop ‘Gezien worden’
De workshop bestaat uit 4 bijeenkomsten. In kleine groepjes ga je aan de slag met alles wat te maken heeft met ‘jezelf presenteren’. Professionals uit het vak (kleding, haren, make-up) en begeleiding van een medewerker van Coffee en Work helpen je om je kwaliteiten zichtbaar te maken. “Iedereen heeft iets moois in zich en dat brengen we naar voren.” Benieuwd naar de workshop? Meld je dan vooral aan!
Het is meer dan kleding
Weer mee kunnen doen in de maatschappij, uit de armoede komen en economisch zelfstandig worden. Daar wil Dress For Success Maastricht je graag bij helpen. Maar als je alleen maar een uitkering of een minimum inkomen hebt valt het niet altijd mee om je voor het sollicitatiegesprek representatief te kleden. De kans op ‘een goede eerste indruk’ kan daardoor worden gemist en dan gaat de baan naar een ander. Dress for Success Maastricht is er juist voor deze mensen. De winkel is gevestigd in Maastricht en kleedt klanten uit heel Limburg. In de praktijk blijkt onze aanpak voor veel mensen een uitkomst. Klanten vertellen dat ze door adviezen en de kleding van Dress for Success Maastricht met meer zelfvertrouwen solliciteren en hierdoor sneller dan ze dachten een leuke baan hebben gevonden.
Biografie Chantal
Chantal heeft professionele kennis en ervaring op het gebied van Marketing & Communicatie, Event organisatie, Gastvrijheid, Coachend leidinggeven, en Verandermanagement. Haar ervaring gebruikt ze bij projecten en evenementen.Ze gelooft erin om je openstellen voor anderen. Eerst op te lossen wat opgelost moet worden door verhalen aan te horen en pas dán te kijken waar je bij kunt helpen. Door oprecht aandacht te hebben voor mensen kun je ze met elkaar verbinden.Het leveren van waarde voor klanten en het optimaal benutten van de talenten van medewerkers staat bij haar voorop.